5 Soruda PCR Testi Nedir? Neden Yapılır?

Covid-19’un teşhisinde kullanıldığı için 7’den 70’e herkesin duyduğu, bildiği PCR testi aslında nedir? 5 soruda PCR testini yakından tanıyalım.

PCR Testi Nedir?

PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu) DNA içerisinde yer alan, dizisi bilinen herhangi bir organizmaya ait genomik DNA’daki özgün bir bölgeyi enzimatik olarak çoğaltmak için uygulanan tepkimelere verilen ortak bir isimdir.

PCR Testi ve Antikor Testi Arasındaki Fark Nedir?

PCR testi ile antikor testi arasında önemli bir fark bulunmaktadır. PCR testi için kan alımı gerekmezken antikor testi, kişiden alınan kan örneğinde belirli bir antikorun varlığının saptanması ya da varsa miktarının belirlenmesi işlemidir. Bazı antikor testleri belirli bir antikor türüne odaklanır. En çok yapılan antikor testlerine IgM, IgG ve IgE örnek olarak verilebilir.

PCR’ı Kim Ne Zaman Buldu?

PCR testi bundan 36 yıl önce, 1985 yılında araştırmacı Kary Mulis tarafından bulundu. Bu büyük keşiften ötürü 1993 yılında Kary Mulis ve Michael Smith’e Nobel Kimya Ödülü verildi.

PCR Testi Nerelerde ve Hangi Hastalıkların Teşhisinde Kullanılır?

Birçoğumuz ismini Covid-19’la duymuş olsak da PCR keşfedildiği ilk günden beri birçok alanda kullanıldı. Temel anlamda moleküler tanı testi olan PCR, vücuttaki pek çok virüs, parazit, mikrop ya da bakterinin tespitinde, kalıtsal hastalıklarda taşıyıcının ve hastanın tanısında, prenatal tanıda, adli tıpta, babalık testlerinde, kanser ile ilgili yapılan araştırmalarda, biyoteknolojik alanda aşı geliştirilmesinde, geçmiş DNA’ların araştırılması ve biyolojik evrimin aydınlatılmasında, DNA footprinting’in araştırılmasında da yaygın bir şekilde kullanılan bir testtir.

Şimdi ise hepimizin aşina olduğu kısma gelelim. Covid-19’nun teşhisinde kullanılan PCR’a bir bakalım.

PCR’ın Covid-19 ile İlişkisi

Gerçek zamanlı PCR testi özellikle erken dönemdeki hastalığın teşhisinde oldukça önemlidir. PCR testi ile ilgili şüpheler de yok değil. Bu şüphelerin temelinde ise testin sonucunun yalancı pozitif ya da yalancı negatif olma ihtimali yatar. Çoğunluğunun sonuçlarında herhangi bir hata olmazken çok erken yapılan testlerde hastada henüz tespit edilebilecek kadar büyük viral durum oluşmadığı için test yalancı negatif olabilir. Bu durumu önlemek için test örneklerinin doğru şekilde ve doğru zamanda alınması gerekir. İki tip PCR uygulaması vardır. Bunlar;

• Gerçek zamanlı sonuç veren PCR testi
• 2.Hızlı sonuç veren PCR testi Türkiye’de gerçek zamanlı PCR testi kullanılır

Kimlere PCR Testi Uygulanır?

PCR Testi, Covid-19 belirtilerini taşıyan veya taşımayan herkese yapılabilmektedir. Hastanın durumuna göre doktor kararıyla Sağlık Bakanlığının yetkilendirdiği sağlık kurumlarında üst ve alt solunum yollarından örnek alınarak yapılır.

PCR Testinin Covid-19 Teşhisi için Ne Tür Avantajları Vardır?

PCR testi özellikle Covid-19 taşıyıcılarının belirlenmesinde önemli bir rol oynar, bu hastalar önceden belirlenerek karantinaya alınarak bulaş riski azaltılabilir. Salgının başlıca yayılma faktörü engellenmiş olur. Testin kısa sürede sonuçlanmasının yanı sıra PCR testinde diğer test tiplerinden farklı olarak kan alınmaz. Sadece sürüntü örneği alındığından ağrısız olması da avantajdır.

 PCR Testi Nasıl Uygulanır?

Test için öncelikle hastanın burnundan ve boğazından yani üst ve alt solunum yollarından özel çubuklarla sürüntü yöntemi ile örnek alınır. Hastadan alınan sürüntü örnekleri virüs taşıma ortamı olarak bilinen özel sıvılar içerisinde testin yapılacağı laboratuvara ulaştırılır. PCR testi, PCR yöntemi kullanılarak nükleik asit amplifikasyonu yoluyla Covid-19 virüs RNA’sının tespit edilmesiyle yapılmaktadır. Testin sonucu POZİTİF ise, Covid-19 (SARS-CoV-2) virüs materyali tespit edildi. Sonuç NEGATİF ise, Covid-19 (SARS-CoV-2 ) virüs materyali tespit edilmedi demektir.

PCR Testi Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?

PCR testinin sonuçlanma süresi yapılış şekline, laboratuvar koşullarına ve yoğunluğa bağlı olarak genellikle 2 ila 4 saattir. Test sonucunun pozitif çıkması durumunda, kesin tanı konmadan önce emin olmak için testin 3 kez tekrarlanması gerekebilir. Bu yüzden, testin kesin sonuçlanması 1 günü bulabilir.

Hızlı tanı testlerinde, ortalama 15 dakika içerisinde bir sonuç elde etmek mümkündür. Hızlı sonuç verseler de, güvenilirlikleri ve doğru tanı oranları, PCR testine göre çok daha düşüktür. Bunun nedeni, bir virüs söz konusu olduğunda, antijen testlerin doğru sonuç verme oranı antikor testlerine oranla daha az olmasıdır. Hastalık belirtileri gösteren kişilere uygulanan hızlı tanı testleri negatif dahi olsa, mutlaka PCR testi yaptırılmalı, hatta tomografi çekilerek teyit edilmelidir. Çünkü PCR testlerinde bile 7. tekrarda pozitif çıkan vakalar görülmüştür.

COVID-19 ile tanıdığımız PCR’ın tıp alanında çok daha büyük bir anlam ifade ettiğini görmüş olduk. Gelecekte geliştirilerek de kullanılmaya devam edeceğinden şüphem yok.

Covid-19 hakkında bu yazı ilginizi çekebilir: COVID-19’U 5 Soruda Bir de Bizden Dinleyin