Denetimli Serbestlik Nedir?

Denetimli serbestlik, bir bireyin işlediği suç sebebiyle tutuklanması sonrasında verilebilecek cezalardan biridir. Bu ceza uygulamasına başlangıç aşamasında hükmedilebileceği gibi daha önce verilmiş bir cezanın son yılları için de denetimli serbestlik tercih edilmektedir. Bu ceza tipine diğer tüm cezalarda olduğu gibi suça bağlı olarak hakimler hükmedebilir.

Denetimli serbestlik, suçlunun cezasını infaz kurumlarında değil de toplum içerisinde tamamlamasını ifade etmektedir. Örneğin belirli bir suç sebebiyle ceza alan bir hükümlü, cezasını cezaevinde çekmek yerine belirli aralıklarla imza atarak veya bazı şartları yerine getirerek toplum içerisinde tamamlamaktadır. Geçmişten günümüze sıklıkla uygulanan bu yönteme denetimli serbestlik adı verilmektedir. Bu serbestlik cezası, tamamen denetimli olarak yapılır. Kimi zaman suçluların ayak bileklerinde veya vücudunun başka bir parçasında elektronik kelepçe olabilirken kimi durumlarda ise sadece belirli aralıklarda verilecek olan imzalar doğrultusunda suçlu cezasını bu şekilde çekebilir.

Türk Ceza Hukukunda alternatif ceza yöntemlerinden biri olan bu ceza tipi, daha önceden hazırlanmış ve Ceza Hukukuna uygun şartların meydana geldiği durumlarda uygulanabilir. Her suçluya verilecek olan denetimli serbestlik cezası, tamamen şartlara bağlı olarak verilmektedir.

Denetimli Serbestlik Şatları Nelerdir? Kimlere Denetimli Serbestlik Verilebilir?

Denetimli serbestlik cezası alacak olan bireylerin öncelikle Ceza Hukukunda belirtilmiş suçlardan birini işlemiş olması gerekir. Suçlu olmayan veya suçu kanıtlamayan herhangi birine bu cezanın verilebilmesi mümkün değildir. Adalet karşısında hüküm giyen suçlulara alternatif bir ceza olarak denetimli serbestlik verilebilir.

Hüküm giymiş veya giymek üzere olan bir suçluya denetimli serbestlik verilebilmesi için belirli şartların yerine getirilmiş olması şarttır. Bu şartlar gerçekleşmediği müddetçe herhangi bir şekilde bu uygulama gerçekleştirilemez. Suçluların ve mahkumların denetimli serbestlikten faydalanabilmeleri için gerekli şartlar aşağıdaki gibidir;

• Hüküm giymiş bireyin iyi halli olması gerekmektedir. İyi hal durumu meydana gelmediği müddetçe hiçbir şekilde bu alternatif ceza yöntemi uygulanamaz.
• Hüküm giymiş ve cezalandırılmış bireyin belirlenen tedbirlere uyum sağlaması şarttır. Bu şart yerine getirilmediği müddetçe denetimli serbestlik verilemez veya daha önce alınan karar şartlar yerine getirilmediğinde bozulur.
• Hükümlü bireyin bundan faydalanabilmesi için dilekçe yazması ve yazılan dilekçenin onaylanması şarttır.

Yukarıdaki şartlar meydana geldiğinde hükümlülere denetimli serbestlik cezası verilebilir. Daha önce belirli bir suç sebebiyle ceza yemiş kimseler, dilekçelerinin onaylanması durumunda denetimli serbestlikten faydalanabilir.

Denetimli Serbestlikte Uyulması Gereken Kurallar Nelerdir?

Hükümlünün belirli bir orandaki cezasının alternatif bir ceza yöntemi olan denetimli serbestliğe çevrilmesi durumunda kişi artık cezasını cezaevinde değil toplum içerisinde tamamlar. Ancak toplum içerisinde olan hükümlünün cezası bitene kadar birçok noktaya dikkat etmesi gerekmektedir. Bunlara denetimli serbestlik yükümlülükleri adı verilmektedir. Eğer denetimli serbestlik yükümlülükleri yerine getirilmediğinde cezanın işlenmesi tekrar eski haline dönebilir. Günümüzde Türk Ceza Kanunu doğrultusunda uygulanan yükümlülükler şu şekildedir;

• Kişinin belirli konumlara ve bölgelere gitmesinin yasaklanması (Örneğin şehir dışına çıkma yasağı, yurt dışı yasakları)
• Hükümlünün kamu yararı doğrultusunda ücretsiz bir şekilde çeşitli işlerde çalışması
• Hükümlü bireyin ev, konut veya belirli bölgede gözaltında tutulması
• Hükümlü kişinin, kendisine yararı olacak çeşitli programlar ve eğitimlere katılması

Yukarıdaki yükümlülüklerin denetimli serbestlik durumlarında yerine getirilmesi gerekmektedir. Ancak yükümlülükler her kişi için ayrı olarak belirlenebilir. Örneğin bazı hükümlü kişilerde sadece yurt dışı yasağı bulunurken bazılarında ise diğer tüm maddeler olabilir. Belirlenen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda kişinin tekrar infaz kurumlarına geri dönmesi veya farklı şekilde cezalandırılmaları da mümkündür. Bu nedenle cezanın denetimli serbestliğe dönmesi durumunda yükümlülüklere uymak büyük önem taşımaktadır.

Denetimli Serbestliğe Uymama Durumunda Ne Olur?

Hükümlü kişilere verilen denetimli serbestlikten faydalanmak isteyenlerin, bu alternatif cezanın süresi boyunca belirlenen yükümlülüklere uyması gerekir. Aksi durumda denetimli serbestlik cezası bulunan kişi farklı cezalar alabilir. Bu sebeple ceza süresi tamamlanana kadar belirtilen yükümlülüklere uymak şarttır. Denetimli serbestlik halinin iptaline sebep olacak maddeler aşağıdaki gibidir;

• Hükümlünün denetimli serbestlik programlarına uymaması
• Hükümlünün denetimli serbestlik başvurusundan cayması
• Tahliyenin ardından 5 gün içerisinde başvuru ihlali

Yukarıdaki durumlar meydana geldiğinde denetimli serbestlikten faydalanabilmek mümkün değildir. Ayrıca bu şartlara uyulmaması durumunda cezanın kalan kısmının tekrar cezaevlerinde ve infaz kurumlarında tamamlanması istenebilir.

Denetimli Serbestlik Sicile İşler Mi?

Denetimli serbestlik durumundan yararlanan hükümlülerin sicillerine işledikleri ceza geçmektedir. Bunun sebebi serbestliğin öncesinde belirlenen hükmün ardından denetimli ve serbest hale geçilmesidir. Herhangi bir birey suç işlediyse ve bu suç sebebiyle hüküm yediyse bu sicil kaydına işlenmektedir. Bu sebeple genel olarak denetimli serbestlik cezaları da sicilde yer almaktadır.

Koşullu Salıverilme ve Denetimli Serbestlik Arasındaki Farklar Nelerdir?

Koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik alternatif olarak uygulanan ceza yöntemleridir. Bu yöntemlerin ikisi de hükümlünün ceza infaz kurumları yerine toplum içerisinde cezalarını tamamlamalarını sağlamaktadır. Ancak iki ceza birbriinden farklıdır.

Koşullu salıverilme denetimli serbestliğin tamamlanmasının ardından uygulanır. Bu nedenle ikisinin aynı dönemde verilmesi veya bir hükümlünün iki alternatif ceza tipinden aynı anda faydalanması mümkün değildir.

Denetimli Serbestlik Nasıl Uygulanır?

Denetimli serbestlik cezası, hükümlünün toplum içerisinde olmasına imkan sağlar. Suçlu kişi cezasını toplum içerisinde, evinde çekebilir. Ancak bu yöntemde belirli sınırlamalar vardır. Örneğin kişinin şehir dışına çıkması veya ülke dışında bulunması yasaklanabilir. Bu duruma tamamen kişiye ve suça bağlı olarak karar verilmektedir.

Denetimli serbestliğin uygulanabilmesi için öncelik olarak suçlunun bir dilekçe vermesi gerekmektedir. Daha sonrasında belirlenen şartlar sağlandıysa ve hükümlü kişi şartlara uygunsa serbestlik ilkesinden kolaylıkla faydalanabilir. Bu ceza yönteminde hükümlünün belirli aralıklarla kurumlara giderek imza vermesi gerekmektedir. Aksi durumda serbestlik hali ortadan kalkar.

Denetimli Serbestlikte Kaç Günde Bir İmza Atılır?

Denetimli serbestlik döneminde hükümlülerin belirli aralıklarla kurumlara giderek imza atması gerekmektedir. Bu durum kişinin herhangi bir suça karışmadığını ve belirlenen toplum sınırları içerisinde yaşamaya devam ettiğini göstermektedir. Bu nedenle hükümlünün imza sürelerini kaçırmaması ve muhakkak belirlenen aralıklarda imza atması gerekmektedir.

Denetimli serbestlik döneminde genellikle hükümlülerin haftada 1 veya bazı durumlarda ayda 1 olacak şekilde imza atması gerekir. Bu durum her hükümlü ve şartları için ayrı olarak belirlenir. Bu sebeple imza süresi kişiye göre değişebilir. Ancak genel olarak haftada bir kez veya ayda bir kez olacak şekilde imza tarihleri ayarlanmaktadır.

Denetimli Serbestlikteki Kişiler Çalışabilir Mi? Kuralları Nelerdir?

Denetimli serbestlikten faydalanan hükümlüler, direkt olarak sigortalı bir işte çalışamaz. Ceza bitene kadar hükümlüler, kamuya yararlı bir işte cezasını tamamlayabilir. Ancak diğer sigortalı işlerde çalışabilmeleri için öncelik olarak ceza süresinin tamamlanması gerekebilir. Bu durum suçluya ve cezaya göre değişiklik gösterebilir.

Denetimli Serbestlikteki Kişi Yurt Dışına Çıkabilir Mi?

Cezasının belirli bir bölümünü denetimli serbestlik ile tamamlayacak olan kişilerin, herhangi bir şekilde yurt dışına çıkması mümkün değildir. Ancak özel izinler veya diğer durumlarda kişi yurt dışına çıkabilir. Bununla birlikte kişiye göre düzenlenen hükümlerde eğer yurt dışına çıkma yasağı koyulmamış ise yine hükümlü dilediği zaman yurt dışında çıkabilmektedir. Bu durum yükümlülükler doğrultusunda değişiklik gösterebilir.

İlginizi Çekebilir: Uluslararası Hukuk Nedir?