Gençlere değer katacak içeriklere Google Haberler'den abone olmak ister misiniz?.Google Haberlere Abone Ol. Gençliğe değer katma arzusuyla..
Embriyo Nedir?
Embriyoloji nedir? Sorusunun cevabını vermek için öncelikle embriyonun ne olduğunu bilmek gerekir. Elbette zigot, embriyo, fetüs gibi kavramlara herkes biyoloji derslerinden aşinadır. Hayvanlarda embriyo; bir hayvanın yumurtada veya annenin rahmindeyken ilk gelişim aşamasıdır. İnsanlarda ise, gebeliğin başından yedinci haftasının sonuna kadar doğmamış çocuğa embriyo denir, bu aşamadan sonra ise biyoloji dersinden de hatırlayabileceğimiz gibi fetüs gelir. Canlı türünün embriyo dönemindeki gelişimini inceleyen ve araştıran bir bilim dalı vardır, bu yazının da konusu olan bu bilim dalına Embriyoloji denir.
Embriyoloji nedir? Canlıların oluşum ve gelişim süreçlerini araştıran, yeni organizmaların gelişimini inceleyen bir bilim dalı ve biyolojinin bir koludur. Embriyoloji nedir? Sorusunun cevabı sözlükte şu şekilde karşımıza çıkar; “Dölüt durumuna gelinceye değin, oğulcuğun geçirdiği gelişim evrelerini inceleyen bilim kolu.” Embriyolojinin birçok alt dalı ve ilişkili olduğu birçok bilim dalı vardır, bazı embriyologlar insan embriyolarına odaklanırken diğerleri hayvanları ve bitkileri inceler. Hayvan ve bitki embriyolojisini inceleyen bilim insanları, embriyolojiyi, tehlike altındaki, nesli tükenmekte olan bir türün korunması ve yaşatılması veya bir haşere türünün üremesinin bozulması gibi, uğraştıkları sistemi veya organizmayı daha iyi anlamak için bir araç olarak kullanırlar. İnsan embriyolojisini inceleyen bilim insanları ise, embriyolojiyi, özellikle kadınların üreme sağlığına yardımcı olmak ve insan organizmasında gelişimsel kusurlara ve malformasyonlara yol açabilecek durumları araştırmak için bir yöntem olarak kullanırlar. Dolayısıyla embriyoloji nedir? sorusunun cevabı onun nasıl kullanıldığı ile de ilişkilidir. Ayrıca canlı türlerinin oluşumu incelendiğinden devamında inceleyeceğimiz evrim gibi konular embriyoloji ile ilişkilendirilen ve birbirinden faydalanan alanlardır.
Bunları da beğenebilirsiniz
Embriyoloji Tarihi Nedir?
Embriyolojinin ilk kavramları eski Yunan filozofları kadar eskiye dayanır. Embriyoloji nedir henüz tam olarak bilinmiyorken ve sınırları çizilmemişken dahi temellerinin bir şekilde atıldığı bilinmektedir. Elbette mikroskop icat edilmeden önceki embriyoloji teorileri bir kanıt gösterilemediğinden dolayı, yalnızca bir tahmin olarak kalmıştır.
Embriyoloji nedir sorusunun cevabı tarihteki gelişme ve dönüşümler sonucu farklılık göstermiştir, başlangıçta embriyoloji, üreme, gelişme ve farklılaşma, parçaların yenilenmesi ve genetik çalışmalarını da kapsayan bir terim olarak algılanıyordu. MÖ altıncı yüzyılda, Yunan doktorlar ve filozoflar embriyolojiyi araştırmak için gelişen tavuk yumurtasını incelemeyi önerdiler. Daha sonra Aristoteles (MÖ 384-322), ön oluşum ve epigenez olarak bilinen iki tarihsel açıdan önemli gelişme modelini tanımladı, ön oluşum yada preformasyon olarak bilinen teoriye göre bir embriyo yada minyatür birey babanın sperminde yada annenin yumurtasında önceden bulunur ve uygun şekilde uyarıldığında ise büyümeye ve gelişmeye başlar. Epigenez teorisine göre ise embriyonun farklılaşmamış bir kütle olarak başladığı ve gelişim sırasında yeni parçaların eklendiği varsayılmıştır, Aristoteles de bu teoriyi desteklemiştir. Aristoteles’in epigenetik gelişim teorisi yüzyıllar boyunca William Harvey (1578-1657) klasik teoriler hakkında şüpheler uyandırana dek embriyoloji alanında egemen düşünce biçimi olmuştur. Harvey birçok çalışmasında hocası Girolamo Fabrici’nin çalışmalarından ilham alır, Girolamo Fabrici’nin embriyolojik metinleri son derece önemli olduğundan dolayı da bazı tarihçiler onun modern embriyolojinin kurucusu olarak kabul edilmesi gerektiğini düşünür.
1827’ye kadar dişi memelilerin de bir üreme hücresi olan yumurtayı ürettiğine dair net kanıtlar elde edilememiştir. Bir dişi üreme hücresinin keşfi, preformasyon teorisinin birçok yönü ile doğrudan çelişmiş ve epigenez teorisinin daha geniş kabulüne yol açmıştır. Yumurtayı keşfeden Karl Ernst von Baer ve Heinz Christian Pander daha sonra bugün hala embriyolojinin kalbinde yer alan germ tabakası teorisini önermişlerdir. Germ tabakası teorisine göre, erken organizma bölünürken tek bir hücre ayrı hücre katmanları haline gelir ve ayrılan bu germ katmanları daha sonra büyüyerek organizmayı oluşturan organlara, damarlara ve diğer karmaşık dokulara dağılarak organizmanın geri kalanının oluşmasında görev alır.
DNA’nın keşfedilmesiyle sperm ve yumurtanın nasıl zigot haline geldiğinin anlaşılması, ultrasonun gelişimiyle de fetüsün büyüme ve gelişim sürecinin takip edilebilmesi ve dolayısıyla anlaşılması mümkün oldu. Tüm bu değişim ve gelişmeler ışığında embriyoloji bilimi canlıların gelişim ve değişim süreçlerini derinlemesine araştırmaya hala devam etmektedir.
Evrim ve Embriyoloji İlişkisi Nedir?
Embriyoloji nedir? sorusunun bir diğer cevabı ise, birçok farklı alanda çalışma yapan bilim insanının yanı sıra evrimsel biyologların da sıklıkla yararlandığı bir bilim dalıdır şeklinde verilebilir. Bunun sebebi ise çeşitli türler arasındaki benzerlik ve farklılıkların incelenmesinde ve belirlenmesinde embriyolojinin büyük bir rolü ve önemi olmasıdır. Örneğin, bir hayvanın gelişim aşamalarının başlangıcı olarak bir embriyodan nasıl yetişkine dönüştüğüne bakılarak bu sürecin başka bir organizmayla karşılaştırılması ve bu yolla aradaki benzerlik ve farklılıkların tespit edilmesi mümkündür.
Farklı türlerin embriyoları erken evrelerinde benzer gibi görünse de, geliştikçe türler arasındaki farklılıkların daha fazla ortaya çıktığı gözlemlenir. Elbette birbiriyle daha yakın bir genetiğe sahip olan organizmaların embriyoları daha uzun süre benzer görünme eğilimindedir, bunun sebebi ise çok basit; temel olarak yakın bir genetiğe sahip olan organizmaların aynı zamanda daha yakın bir ortak ataya sahip olmaları.
İngiliz biyolog ve doğa tarihçisi Charles Darwin, embriyolojiden faydalanarak iki veya daha fazla hayvan grubu arasındaki embriyolojik benzerliklere işaret edilerek ortak atanın vurgulanabileceğini yani evrim teorisinin varlığını iddia etmiştir. Ayrıca hayvanların belirli koşullara uyum sağlamasını sağlayan yapılar üretmek için gelişim süreçlerini nasıl değiştirebileceğini ve dönüştürebileceğini de vurgulamıştır. Yukarıda bahsettiğim nedenlerden dolayı, evrimsel biyologlar, embriyolojiyi, evrim teorisinin ve ortak bir atadan türlerin yayılımının kanıtı olarak sıklıkla kullanmaktadırlar, kullanım alanlarının geniş olması da embriyoloji nedir sorusuna çok boyutlu bir cevap vermeyi mümkün kılmaktadır.
Embriyolog Nedir?
Embriyolog, adından da kolayca anlayabileceğimiz gibi embriyolojiyi inceleyen, embriyoloji nedir derinlemesine bilen ve bu konuda eğitim almış bilim insanıdır. Embriyonun oluşması, gelişimi ve transferi gibi konular üzerine çalışmasının yanı sıra tıbbın neredeyse tüm alanlarına katkıda bulunur. Bir embriyolog hayvanların, bitkilerin ve hatta mantarların embriyolojik gelişmesini inceleyebilir. Profesyonel bir embriyolog, akademide kalabilir, embriyoloji bilimini ilerletmek için çalışmalar yapabilir veya tıp mesleğine katılmayı seçebilir. Embriyologların fiziki olarak çalışma alanları genellikle laboratuvarlardır.
Hamilelik, embriyologların önemli çalışma konularından biridir, hamileliğin ele alındığı her yerde ve durumda embriyologlara ihtiyaç vardır. Günümüzde özellikle 1990’lardan sonra olumlu gelişmeler yaşanan ve yaşanan gelişmeler sonucunda çok etkili olan tüp bebek tedavisi ile gebelik konusunda embriyologların büyük bir görevi ve sorumluluğu olduğunu görmek mümkündür. Tüp bebek tedavisi en basit anlatımı ile kadın üreme hücresi olan yumurta ile erkek üreme hücresi olan spermin, laboratuvar ortamında bir araya getirilmesi ve bu yolla döllenme elde edilmesi işlemidir. Döllenen yumurtanın gelişim aşamalarından ilki olan embriyo süreci laboratuvar ortamında geçirildikten sonra anne adayının rahmine yerleştirilir. Bu süreçte laboratuvarda yapılan çalışmaları embriyologlar yürütür yani tüp bebek tedavisinde embriyonun oluşturulması ve transferi gibi işlemleri embriyologlar yaparlar. Bunun yanında birçok ilaç firmasının doğurganlık ve kısırlık konularında geliştirdiği ilaçlarda embriyoloji süreçlerinin ve dolayısıyla embriyologların kritik bir görevi vardır.
Nasıl Embriyolog Olunur?
Günümüzde embriyolog olmak için lisans eğitiminin tıp, biyoloji, genetik mühendisliği veya moleküler biyoloji ve genetik bölümlerinde tamamlanmış olması gerekir. Bu bölümleri bitirdikten sonra tıp fakültelerinin histoloji ve embriyoloji anabilim dalında yüksek lisans yapılması gerekiyor. Bu aşamaları tezinizi yazmak, Sağlık Bakanlığına başvurmak ve embriyoloji merkezlerinde eğitim almak takip ediyor. Bu süreçleri tamamlayan kişiler embriyolog olarak laboratuvarlarda çalışabilmektedir.
Sonuç olarak; embriyoloji nedir, embriyoloji birçok alanla ilişki içerisinde olan bir bilim dalı ve biyolojinin alt kollarından biridir. Embriyolojiyi inceleyen bilim insanları embriyologlardır ve günümüzde en yaygın olarak bilinen çalışma alanları tüp bebek tedavisidir. Umarım yazım sizler için faydalı olmuştur.
İlginizi Çekebilir: Bilim Tarihi ve Kronolojisi
İçerik hizmetlerimiz için iletişime geç!. Gençliğin gücüyle firmalara değer katma arzusuyla..
