Mekansız Sanat: Enstalasyon’un 10 Örneği

Herkese merhaba! Bu yazımda sizlere enstalasyondan ve ilgi çekici 10 örneğinden bahsedeceğim. Keyifli okumalar.

Enstalasyon Nedir?

Yerleştirme Sanatı olarak da bilinen enstalasyon,  geleneksel sanattan farklı olarak tanımlayabileceğimiz bu daldır. Mekana uyumlu olmanın yanında, mekanı kullanarak oluşturulan bir sanat dalıdır. Bu eserler, sergiyi gezen kullanıcıların deneyimine açıktır. Akla gelebilecek her mekanda enstalasyonlara rastlayabiliriz. Tarihsel açıdan bakıldığında kavramsal sanattan itibaren gelişim gösteren enstalasyon, mimarlık ve diğer çağdaş sanat dallarıyla bağlantılı bir tarzdır.

Enstalasyon Örnekleri

Koşu Çiti – Running Fence

KONUM: New York, ABD

YAPIM YILI: 1976

Koşu Çiti, ünlü enstalasyon sanatçıları Christo ve Jeanne-Claude tarafından 1976 yılında yapılmıştır. 1972 yılında başlanan enstalasyonun yapımı dört yılda tamamlanmıştır. Uzun tepeler arasındaki çitin uzunluğu yaklaşık 25.5 kilometre, yüksekliği 5.5 metredir. Yapımında kullanılan kullanılan panel sayısı 2.050, panellerin oluşturduğu alan 200.000 metrekaredir. Örtü malzemesi olarak naylon beyaz kumaş kullanılmıştır. Bu örtü 350.000 kanca ile çelik diireklere asılmıştır. 2.050 çelik direkle zemine oturtulan bu sistem, Pasifik Okyanusu’nda son bulmaktadır. Çevresinde hiçbir iz bırakılmadan 14 günde yıkımı tamamlanmıştır.

Rüzgar Şekli – The Wind Shape

KONUM: HWASEONG-Sİ, Güney Kore

YAPIM YILI: 2019

Rüzgar Şekli, Hwaseong’daki Soda Müzesi’nde beton duvarların oluşturduğu açık hava sergi alanına yerleştirilmiş bir eserdir. Formunu rüzgarın hareketinden alan bu enstalasyon, 300 farklı üçgenden oluşmaktadır. Oluşturulan bu kanopi aşağı yukarı hareket ederek içerideki deneyimin rotasını da belirler. Metal yüzeydeki üçgen delikler gölgelik alanlar oluşturur. Beyaz rengi ham betonun grisi ile kontrast oluşturmuştur. Bu metal yüzey 1.2mm ve 1.6mm plakaların kaynak ve cıvatalar ile bir araya gelmesiyle oluşmuştur.

Rezervuar – Reservoır

KONUM: Borgo Valsugana, İtalya.

YAPIM YILI: 2018.

Rezervuar enstalasyonu, İtalya’da bir parktaki ağaçların arasına asılmıştır. Yapımında ısı ile yumuşatılarak şekillendirilmiş ve ahşap ile çerçevelenmiş 5.000 adet şeffaf plastik damlacık kullanılmıştır. Bu şeffaf elemanlar etraftaki ağaçlara sabitlenen bir ağ ile açıklığa asılmıştır. Yağışın türüne göre üzerinde biriken ağırlıkla beraber ağlar, aşağı yukarı oynayarak ortam koşullarına uyum sağlamaktadır. Bu hareket halinde ağdaki yaylar, aşağı düşüşü zeminden en az on metre olacak şekilde sınırlayarak çalışmaktadır. Kendi ağırlığı 31 kilogramdır. Üzerine gelen olası yağış yükleri ile en fazla 350 kilograma kadar dayanıklıdır.

Geçitler – The Gates

KONUM: New York, ABD

YAPIM YILI: 2005

Kapılar veya Geçitler enstalasyonu, ünlü enstalasyon sanatçıları Christo ve Jeanne-Claude çifti tarafından New York’ta uygulanan bir eserdir. Central Park’a yerleştirilen 7503 adet geçit, 37 kilometrelik bir yürüme alanı oluşturmuştur. Geçitlerde turuncu renkli naylon kumaşlar kullanılmıştır. Kayıt edilene göre toplam 5390 ton çelik, 96 kilometre uzunluğunda tüp bağlantılar, 99155 metrekare kumaş ve 15000 adet bağlantı malzemesi kullanılmıştır. Bir adada inşa edildikten sonra New York’a taşınarak yerleştirilen bu eserin birleştirilmesi yaklaşık 1 ay sürmüştür.

Yedi Büyülü Dağ – Seven Magic Mountains

KONUM: Las Vegas, Nevada

YAPIM YILI: 2016

Yedi Büyülü Dağ, İsviçreli sanatçı Ugo Rondinone’nin Las Vegas’ın yaklaşık on mil güneyindeki alana yerleştirdiği halka açık bir sanat enstalasyonudur. Çöl ortasındaki bu enstalasyon, yapayın ve doğalın, insanın ve doğanın, geçmişin ve geleceğin arasındaki bağlılığı ve atıfta bulunmaktadır. Tasarım, canlı renklere boyanan farklı boyut ve formdaki kayalardan meydana gelen yedi kuleden oluşmuştur. Yapımı yaklaşık 5 yıl süren bu çalışmanın boyu, otuz metreden daha yüksektir. İki yıl sergilenmesi planlanırken gördüğü ilgi fazlalığı nedeni ile üç yıl daha kalmasına karar verilmiştir.

Taşma – Overflow

Konum: Lizbon, Portekiz

Yapım Yılı: 2018

Taşma adlı enstalasyon, dışarıdan bakıldığında denizin çalkantılı halini ve dalgalı anımsatır. Bu dalgalı görünümün altında ilerlediğinizde denizin verdiği huzurla beraber insanlara gerçekleri de hissettirmektedir. Taşma, bir sahil temizleme organizasyonunun topladığı çöpler ile oluşturulmuştur. Mimari ve çöplerin birleşmesi ile ortaya çıkan bu farkındalık enstalasyonu, olası bir ekolojik felaketi anımsattırıyor. Bir yıllık araştırmalar sonucu hayata geçirilen eser aynı zamanda Japonya’daki tsunami sonraki görüntülere de gönderme yapmaktadır.

Yağmur Duası

KONUM: İstanbul, Türkiye

YAPIM YILI: 2019

Sergilendiği açık havaya uyum sağlayan Yağmur Duası enstalasyonu, kentin bir parçası olmanın yanında doğaya ait diğer unsurlara da ihtiyaç duymaktadır. Yağmur yağdığında büyüklüğü, biçimi, rengi ve gölgesi değişmektedir. Dışarıdan bakıldığında soyut olan bu enstalasyon, yağmur ile birlikte harekete geçtiğinde somutlaşmaktadır. Bu tasarım yapılırken şu sorulardan yola çıkılmış: ‘Bir yapıtın tüm doğa olaylarına açık bir yerde sergilenecek olması; özel olarak iklimlendirilmiş, kontrollü bir alanda değil de her mevsimin kendine has koşulları ile başa çıkarak varlığını sürdürecek olması neyi değiştirir? Kızgın güneş, sel olup taşan yağmurlar ve rüzgâr önlem alınması gereken faktörler yerine tasarımı dönüştüren işbirlikçiler olarak düşünülebilir mi?

Güneş Her Zaman Doğudan Yükselir

KONUM: Kunming, Çin

YAPIM YILI: 2020

Fransız sanatçı Vincent Leroy tarafından tasarlanan ‘Güneş Her Zaman Doğudan Yükselir’ adlı enstalasyon, Güneş’in ve Çin’in yeni dünya düzeni içerisindeki yükselen değerinden ilham alarak oluşturulmuştur. Alışveriş merkezinin girişine yerleştiren projede turuncu transparan paletler kullanılmıştır. Bu paletler, Güneş’in günlük hareketini temsil edecek şekilde her saat farklı yansımalar yaparak görünümünü değiştirmektedir. Bu yansımaların sonucunda oluşan bulanık görüntüsü ile de gerçekliğini sorgulatan bir his hissettirmektedir.

Bourrasque

KONUM: Lyon, Fransa

YAPIM YILI: 2011

İngiliz tasarımcı Paul Cocksedge’in eseri olan Bourrasque, sanki rüzgarda uçuşan kağıtlar gibi görünen bir enstalasyondur. 200 adet A3 boyutundaki kağıdı elle şekillendirerek 25 metrelik bir alana yerleştirmiştir. Lyon’daki bir otelin önünde bulunan bu enstalasyon, ışıklar sayesinde bir bütün oluşturmuştur.

Tekerrür – Rote

KONUM: Florida, ABD

YAPIM YILI: 2018

Tekerrür enstalasyonunun hayata geçiren sanatçı ve tasarımcıların amacı, günümüzün sosyal sorunlarına farklı bir bakış açısı ile dikkat çekmektir. Ünlü mimar Emre Arolat’ın kızı olan mimar Zeynep Arolat önderliğinde kurulan ekip, sosyal ve dijital bir deneyim olarak tasarladıkları bu çalışmada; zaman, mekan ve ölçek algılarını sorgularken aynı anda fiziksel ve sosyal sınırlara da dikkat çekmektedir. Tekerrür, bulunduğu mekan içindeki davranışları kaydederek bu verileri özel bir algoritma ile görsel bir anlatıma dönüştürmüştür. İlk Tekerrür, The Moore Building içindeki mekana özel olan heykel The Elastika’yı aktive etmek üzere özel tasarlanmıştır. Mekana giren ziyaretçilerin sayısı ve hareketleri devamlı kaydedilerek bulut üzerinde çalışan bir yazılıma gönderilirken, ortaya çıkan görsel heykel üzerine yansıtılmıştır.

İlginizi Çekebilir: Sanata Feminist Eleştiri: Gerilla Kızlar