Film Türleri

Film Türleri

Sinemanın Lumiere kardeşler ile başlayan ve günümüze kadar devam eden serüveninde bizleri içerik ve teknik açıdan birçok değişiklik bekliyor. Bu değişimlerden bazıları bireyin yaşamında süregelen değişimlerle paralel bir etki gösterirken, bazıları ise toplumdaki önemli olayların yansıması olarak gösterilebilir. Yani buradan hareketle sinemanın ne toplumdan ne de bireyden ayrılamayacak bir sanat dalı olduğunu söyleyebiliriz. Ancak film türlerinin ortaya çıkışı bireyin veya toplumun başından geçen komik, dramatik, olağan, olağandışı veya tamamen kurgusal diyebileceğimiz olayları kategorilendirmekten biraz daha fazlası anlamına geliyor.

Film türleri söz etmeye ilk başlamamız gereken yerin Amerikan sineması olduğunu söyleyebiliriz. 1920’lerden itibaren rekabetçi bir anlayışa bürünen ve gittikçe endüstrileşen sinema sektöründe bir talep oluşturma arayışı içine girildi. Arzı ve talebi netleştirmek, sinema gibi bir kitle iletişim aracını ticarileştirmek adına türlerin oluşumu çok büyük önem arz ediyordu. Özellikle Amerikan sineması elindeki ürünü nasıl daha fazla insana satabileceğine çok kafa yoruyordu diyebiliriz.

Bunları da beğenebilirsiniz

Skolastik Düşünce Nedir?

8 Mart 2023

435

Balkan Tarihi Nedir?

18 Ocak 2023

569

Bugün film yıldızı diye nitelendirdiğimiz ünlü oyuncular da bu ticari zincirin en önemli ayaklarından birisidir. Marilyn Monroe, James Dean gibi isimler bu yıldız sisteminin bir parçası olarak gösterilebilecek oyunculardan bazılarıdır. Buradaki temel amaç ise oyuncuyu tek başına bir pazarlama aracı olarak ortaya koymaktır. Özellikle günümüzde birçok film, yıldız oyuncuları, pazarlamanın en önemli kısmına yerleştiriyor. Hatta öyle ki bazı filmlerde satılan ürünün film değil oyuncu olduğunu söyleyebiliriz. Kısacası film türleri oluşumunu ticari bir kapsamda değerlendirmek ve özellikle Amerikan sinemasıyla bağdaştırmak en doğrusu olacaktır. Birçok film türlerinin oluşumu konusunda uzlaşamadığını, kimisine göre kapitalist endüstrinin, kimisine göre toplumsal yapı değişikliklerinin ve kimisine de göre teknik değişimlerin buna yol açtığı savlarını ortaya attıklarını da belirtelim.

Western Filmleri

• Bahsetmemiz gereken önemli ve ilk tür örneklerinden birisinin Western filmleri olduğunu söylememiz gerekiyor. Çoğunlukla kahramanlık ve adalet teması üzerine işlenen bir tür oluşu en belirgin özelliklerinden biri olsa da birçok farklı yönelimi olduğunu da belirtmemiz gerekiyor. Dönemin Amerikan politikasındaki dalgalanmalara göre adalet ve kahramanlık bakış açıları çok fazla değişim gösterirken, bana göre bu dönem filmlerinin en önemli özelliği mülkiyet kavramını ön plana koymasıdır. Aslında bazı örneklerinin Amerikan toplumunun oluşumunda da bir propaganda rolü üstlendiğini söyleyebiliriz. Bir araziyi sınırlandırmak ve kişisel mülkiyet hakkı kavramından hareketle o arazinin sahibi olmanın desteklendiğini çoğu Western filminde görebiliriz. Bu arazi bir yerli veya haydut tarafından ihlal edilir ve kahramanımız bu haydutları alt ederek mülkiyet hakkını sahibine iade eder. Elbette bu işlenen temalardan farklı konuları da ele almıştır. Western filmlerinde en önemli ögelerden birisinin de karakterlerin ve rollerin karşıtlıkları üzerinden oluşturulan hikayeler olduğunu belirtebiliriz. Bir şerif ve bir haydut veya bir kızılderili ile bir beyaz adamın karşıtlıkları konuların anlatımındaki en önemli ögelerdendir.

Korku Filmleri

• Korku sineması adından da anlaşılacağı üzere izleyiciye belirli bir korku hissini aşılayabilmek amacı güder. Konuların çoğunluğunu vampirler, hortlaklar, ruhlar, zombiler gibi gerçek dışı varlıklar üzerinden yorumlasa da bazı örneklerde sadece insan üzerinden bir anlatının ortaya konulduğunu da söyleyebiliriz. Bu örneklerin en güçlüleri de “The Silence Of The Lambs” ve “The Shining” diyebiliriz. Bu iki filmi söylerken bu türün en önemli temsilcisi kabul edilen Alfred Hitchcock’u es geçmemeliyiz. Onun neredeyse bütün filmlerini bu türün kültü olarak ortaya koyabiliriz. En önemlileri arasında da bana göre “Kuşlar” , ”Arka Pencere” ve “Sapık” filmleri söylenebilir. Özellikle Hitchcock filmlerini değerlendirirken çok az detaya yer verdiğini ve kurgusal zekasıyla, kendine has efektleriyle seyirciyi korkutmaya yönelik bir yaklaşımı olduğunu söyleyebiliriz.
• Bunun yanı sıra filmlerinde psikolojik ögeleri kullanımı da çok önemsemiştir. İlk dönem korku filmlerinde ise Hitchcock’un etkileyici kurgusal yaklaşımından ziyade makyaj ve dekor ögelerinin çok ön plana çıktığını söylememiz gerekiyor. Bu filmlere verilebilecek en önemli örneğin de “Nosferatu” olduğunu söyleyebiliriz. Bu film tam anlamıyla bir “Drakula” anlatımıdır. Hatta isminin farklı olmasının sebebinin telif hakları olduğunu da belirtelim. Aynı zamanda Alman Dışavurumcu sinemanın da en önemli kültlerinden biri olan eserin yönetmenliğini Murnau yapıyor. Sessiz bir korku filmi olarak çok önemli ve mutlaka izlenmesi gereken bir başyapıt olan “Nosferatu” filmi dönemine göre önemli dekorlar ve makyaj kullanımı, ışıkla yapılan gölge oyunları gibi önemli ögelerle izleyiciyi korkutmayı başarıyor.

Kara Film

• Kara film dönemsel koşullardan doğrudan etkilenmiş ve dünya sinemasını çok derinden etkileyen bir tür. İkinci Dünya Savaşı sonrasında oluşan soğuk savaş ortamı ve savaşa giden insanların ailelerinden uzun süre uzakta kalması sonucu çoğu toplumda büyük bir paranoya ve travmanın oluşması bu tür üzerindeki en önemli faktör diyebiliriz. Zaten kara filmlerin en belirgin özellikleri, Femme Fatale olarak adlandırılan cazibesi yüksek kadınların hikâyenin merkezinde olmasıdır. Bu kadınların çevresinde mutlaka bu cazibeye kapılan ve bunun sonucunda büyük yanlışlar yapan (aldatma, cinayet vb.) bir erkek karakter konuşlanır. Kadına getirilen bu yaklaşımın temelinde de toplumun içinde bulunduğu umutsuzluk, güvensizlik ve paranoya hali olduğunu söyleyebiliriz. Bu hikayelerin merkezindeki cazibeli kadınlar her ne kadar kötü gösterilse de güçlü ve ayakları yere basan karakterleri yansıtmaktadır.
• Bu türün çoğu filminde bu anlatıya sahip kadınların gücünü gösteren en önemli imgeler silah ve sigara imgeleridir diyebiliriz. Teknik açıdan adından da anlayabileceğimiz üzere karanlık bir atmosfer hakimdir. Savaş sonrası Hollywood’a göç etmek durumunda kalan Avrupa’lı yönetmenlerin başı çektiği önemli türlerden olan Kara Filmler, bir karakterin umutsuz halini ve bireysel çırpınışını bizlere en iyi anlatan türlerdir diyebiliriz. Bunu yaparken gerek ışık ve gölge oyunları gerekse de zamanda geriye dönüş gibi olguları kullanmışlardır. Teknik anlamda da içerik anlamında da eşsiz olsalar da birçok insan tarafından fazla karamsar olması ve umutvar  ögeleri içinde barındırmaması açısından eleştirilmişlerdir. Bu türün en önemli temsilcilerinden ikisi Orson Welles ve Billy Wilder’dır. Çoğu insanın çok iyi bildiği “Sunset Bulvarı” ve “Şangay’lı Kadın” filmleri türün önemli kültleri arasında gösterilebilecek filmlerdir.

Komedi Filmleri

• Güldürüyü amaçlayan bu film türü aslında izleyicinin beğenisi açısından yapımı en zor kabul edilen türdür. Daha önceleri kısa ve basit güldürü ögeleriyle yapılan örnekler olsa da tam anlamıyla komedi türünün örnekleri olarak gösterebileceğimiz filmler 1920 sonrası çekilmiştir. Güldürünün zor bir alan olmasından dolayı bu dönemden itibaren komedi alt dallara ayrılmaya başlamıştır. Sessiz sinemanın da öncülerinden olan Buster Keaton, Charlie Chaplin gibi isimler bu türün öncülüğünü yapmışlardır. Sessiz olmasından da kaynaklı olarak kaba bir güldürüye dayanan bu filmler zamanının vodvil, sirk gibi komedi oyunlarından beyaz perdeye aktarılmıştır. Bu dönemdeki komedi filmlerinde slapstick tarzı denilen bir güldürü türü ortaya konulmuştur. Kaba davranışlar, itişmeler ve tekrarlanan sakarlıklar güldürünün temelini oluşturmaktadır. Bu güldürü türünün en önemli etkisi ise günümüzdeki birçok filmde dahi kullanılan durum komedisinin öncüsü olmasıdır. Ayrıca bana göre bu dönemdeki yapıtların en büyük başarısı, eleştirel bir yaklaşım sergilemeleri ve normal bir insanın rutinini anlatırken bu eleştiriyi izleyicinin içselleştirmesini sağlamalarıdır.

Bu içeriğimde sizlere film türleri nelerdir? Film türleri farkları nelerdir? bahsetmek istedim..

İlginizi Çekebilir: Andrei Tarkovsky Filmleri