Psikoloji Yüksek Lisans Programları Nedir?

Ülkemizde Lisans Psikoloji Eğitimi

Ağırlıklı olarak teorik eğitim veren psikoloji eğitimi; bilişsel psikoloji, klinik psikoloji, psikopatoloji, gelişim psikolojisi, endüstriyel psikoloji ve benzeri birçok psikoloji gibi lisans öğrencilerinin farklı alanları deneyimlemesini olanak sağlıyor.  Bu deneyimle psikoloji eğitimi alan lisans öğrencilerinin hangi dalda çalışırken daha mutlu olacağına dair ipuçları vermekte. Lisans sürecinde farklı dallar hakkında bilgi alan psikoloji bölümü öğrencileri, gelecekte kendisini neler beklediğiyle ilgili farkındalık kazanmasına yardımcı oluyor.

Toplumumuzda psikoloji lisans eğitimini tamamlayınca terapi vermek için hastayla buluşacağı gibi yanlış bir algı mevcut. Oysaki ülkemizde psikoloji lisans programınını bitirince ‘Psikolog’ unvanı alarak, diğer bilim dallarında olduğu gibi seçilen bir alanda uzmanlaşma gerekiyor. Psikoloji yüksek lisans programını tamamlayan birey, ardından ‘Uzman Psikolog’ unvanına sahip oluyor.

Psikoloji Yüksek Lisans Programları Nelerdir?

Psikoloji yüksek programları nelerdir ve hangi uzmanlık alanlarına ulaşılabilir?

Klinik Psikoloji

Günümüzde Türkiye’de en çok bilinen psikoloji dalıdır. Klinik psikoloji yüksek lisans programını tamamlayan birey ‘Uzman Klinik Psikolog’ unvanına sahip olurlar ve terapi verebilirler. Terapi vermek için gerekli donanımı olan tek uzman psikologdur.  Yurt dışında ismi ‘Klinik Psikoloji’ ya da ‘Klinik ve Sağlık Psikolojisi’ ismiyle geçerken, ülkemizde ‘Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programı’ ismiyle bazı üniversitelerde bulunmaktadır.

Klinik psikoloji çalışma alanları;

Klinik psikoloji bireyin zihinsel, davranışsal ve duygusal bozukluklarını inceleyen bir psikoloji disiplinidir. Psikoterapi yöntemlerini sıkça kullanan klinik psikologlar; araştırma, öğretim ve program geliştirme konularıyla alakalı çalışmalarda görev alırlar. Bireylerin yanı sıra ailelerin ve çeşitli topluluklarında yaşam boyu karşılaştıkları problemleri çözmeye çalışırlar. Genel olarak çalışma alanı, sorunları test ve görüşme gibi tekniklerle değerlendirme, tanı koyma, çözüm için müdahalelerde bulunma ya da daha ciddi psikopatolojik durumların tedavisinde rol oynar.

Sağlık Psikolojisi

Psikoloji yüksek lisans programlarından biri olan sağlık psikolojisi, sağlık, hastalık ya da sağlık hizmetlerindeki psikolojik ve davranışsal durumların incelenmesidir. Sağlık psikologları, kardiyak psikoloji, sigara içme alışkanlıkları, dini inanç ve sağlık ilişkisi, alkol kullanımı, sosyal destek, yaşam koşulları, duygusal durum, sosyal sınıf gibi sağlık olaylarını inceleyerek katkı sağlarlar.

Sağlığı etkileyen psikolojik faktörleri anlayarak ve bu bilgiyi faydalı şekilde kullanırlar. Sağlık psikologları doğrudan bireysel hastalarla ya da dolaylı olarak büyük ölçekli halk sağlığı organizasyonlarında çalışırlar. Sağlık psikologları, hastaları tedavi ederken disiplinin bilgilerinden yararlanmak amacıyla diğer sağlık personellerinin (doktor, hemşire gibi…) eğitimine katkıda bulunabilirler.

Çeşitli ortamlarda çalışabilen sağlık psikologları, hastaneler, klinikler, halk sağlığı departmanlarında ve araştırma yapıp ders verebilecekleri üniversitelerde çalışırlar.

Bilişsel Psikoloji

Bilişsel psikoloji, düşünme, hissetme, öğrenme, anımsama, karar verme, dil, problemleri çözme, yargılama gibi zihinsel süreçleri geniş anlamda araştırmalar yapan psikoloji disiplinidir. Bilişsel/ Kognitif psikoloji adı ile de anılan bu alan, insan beyninin çalışma şekli esas alınarak, kişinin hareket ve davranışlarına anlam vermeyi amaçlar. Nöroloji alanıyla oldukça yakın çalışan bilişse l psikoloji alanıyla ilgili Türkiye’de önemli akademik çalışmalar yürütülmektedir. Bilişsel süreçler gözlemlenemese de, davranışların altında yatan bilişsel süreçleri anlamaya yardımcı olur.

Endüstri ve Örgüt Psikolojisi

Endüstri ve örgüt psikolojisi, işle ilgili insan davranışı bilimidir. Psikolojik teoriler ve ilkeler çalışma alanlarındaki kuruluşlara ve bireylere ya da bireyin iş yaşamına genel olarak uygulamalıdır. Kurumsal hayatın temel yapı taşları olan iş dinamikleri, grup çalışması, iş psikolojisiyle ilgilenirler. Psikoloji yüksek lisans programlarından endüstri ve örgüt psikolojisi alanını bitiren kişi, kurumsal şirketlerde Endüstriyel Psikolog olarak görev alırlar. Görevi ise şirket için iyileştirmeler üzerine fikirler üretmektir.

Bir kurumun başarısını, çalışanların genel sağlık ve refahını, performanslarını, motivasyonlarını, iş memnuniyetlerini ve iş güvenliğini olumlu şekilde etkilemek için çalışırlar.

Endüstriyel psikoloji psikoloğu, çalışanların davranış ve tutumları ve işe alım uygulamaları, eğitim programları, geri bildirim ve yönetim sistemleri yoluyla iş hayatını nasıl iyileştireceği konusunda araştırmalar yapar.

Gelişim Psikolojisi

Gelişim psikolojisi, bireyin doğumdan ölüme kadar, yaşayışını ele alan psikolojinin en önemli alanlarından biridir.  Duyu organlarının yaşın ilerlemesiyle nasıl gelişim gösterdiği, konuşma gibi oldukça karmaşık olan davranışın, hangi yaşlarda ne gibi gelişim gösterdiği gelişim psikologlarının üzerinde durduğu konulardandır.

Gelişim Psikolojisinin çalıştığı konular;

Psikoloji yüksek lisans programlarından biri olan gelişim psikolojisinin diğer konusu ise çocukların büyüdüğü çevre özelliklerinin neden olduğu davranış türleri arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Günümüzde gelişim psikolojisi; çocuğun gelişimiyle ilgilendiği kadar yaşlılık konusuyla ilgilide çalışmalar yapmaktadır.

Gelişim psikolojisi, bireylerin farklı yaşamsal davranışlarını gözlemlemede oldukça başarılı bir alandır. Bu disiplini bitiren psikologlar Gelişim Psikoloğu unvanına sahip olur ve bilim uzmanlarıyla birlikte çalışmalar yürütebilirler.

Sosyal Psikoloji

Psikolojinin en önemli yapı taşlarından biri olan toplum, cinsiyet, sosyal çevre, insan ilişkileri gibi konuları ele alan sosyal psikoloji, insanları ve toplumsal olayları algılayış biçimimiz, kişisel ilişkiler, sosyal çevreden nasıl etkilendiğimiz ve bu çevreyi nasıl etkilediğimiz gibi konular çalışma alanlarıdır.

Sosyal psikolojinin çalıştığı konular;

Sosyal psikologlar, tutumlar, toplumsal cinsiyet, sosyal algı, benlik, önyargı, siyaset psikolojisi, ikili ilişkiler, sosyal uyum, insanlar neden söz dinler, neden itaat eder, toplum ve birey etkileşimi, bireyler birbirine neden saldırırlar, önyargı nasıl oluşur, gruplarda davranış, saldırganlık, sağlık, değerler, bireysel iyi oluş, madde kullanımı, suç işleme, domestik şiddet gibi konular da çalışmalar yürütürler.

Üniversitelerin psikoloji lisans programını tamamlayan bireyler yüksek lisans yapmak için ilk adımı tamamlamış olur. Psikoloji yüksek lisans programları arasında klinik psikolojisi, sağlık psikolojisi, bilişsel psikoloji, endüstri ve örgüt psikolojisi, gelişim psikolojisi ve sosyal psikoloji yer alır. Bu bölümlerden birini seçen psikologlar yüksek lisansı tamamlayınca “uzman psikolog” unvanını alırlar. Bu içeriğimizde sizlere psikoloji yüksek lisans programından bahsettik. İyi okumalar dileriz.

İlginizi Çekebilir: Psikolojinin Alt Dalları Nelerdir?