Gençlere değer katacak içeriklere Google Haberler'den abone olmak ister misiniz?.Google Haberlere Abone Ol. Gençliğe değer katma arzusuyla..
Ritalin, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna (DEHB) sahip çocukların tedavisinin önemli bir parçasında kullanılan bir ilaçtır. Merkezi sinir sistemini uyarma işlevine sahip metilfenidat etken maddesine sahiptir. Ritalin aşırı uyku hastalığı olarak bilinen narkolepsi tedavisinde de kullanılır. Bu ilacın doktor kontrolünde kullanılması da son derece önemlidir. Belirli aralıklarla yapılan kan testleriyle doz ayarı belirlenir. İştahsızlık, çocuklarda büyümeye olumsuz yansıma, bulantı, kusma, baş dönmesi ve ağrısı gibi yan etkileri gösterebilir. Bununla birlikte aşırı doz aşımı ya da doktor bilgisi dışında kullanımının bırakılması gibi durumlarda depresyon, duygu durumunda ani değişimler yaşanabilir. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda ritalin, doktor gözetiminde ve kullanım talimatlarına uygun olarak kullanılması gereken bir ilaçtır.
Yukarıda saydığımız çeşitli durumların tedavisinde sıklıkla karşımıza çıkan ritalin ve olası yan etkileri özellikle bu ilacı kullanan kişileri son derece endişelendiriyor. Peki, ritalin nedir? Hangi durumlarda kullanılmalıdır? Yan etkileri nelerdir? tüm detaylarıyla ritaline yer verdiğimiz yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.
Bunları da beğenebilirsiniz
Ritalin Nedir?
Ritalin; dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, odaklanma sorunları, dürtüsellik, dürtü bozukluğu, kronik yorgunluk, narkolepsi gibi durumlarda reçete edilmektedir. Aşırı hareketlilik, dikkat eksikliği ve dürtüsellik şeklinde kendini gösteren dikkat eksikliği ve hiperaktivite tedavisinde kullanılır. Daha çok dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna sahip çocuklara tavsiye edilirken çeşitli durumlarda yetişkinler için de sıklıkla kullanılan bir ilaçtır. İhtiyaç halinde doktor tarafından dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu durumunda tavsiye edilmesi halinde tedavide son derece büyük bir ilerleme kaydedilebilir.
Ritalin ihtiyaç halinde doktor tavsiyesi ile kullanıldığında prefrontal korteksin işlevini artırır. Prefrontal korteks beyindeki dikkat, odaklanma, karar verme, bellek gibi alanları yöneten bölümdür. Ritalin de bu bölgeyi aktive eden bir ilaç olduğu için bu bölgedeki problemlerin çözülmesini sağlar.
Ritalin Neden Kullanılır?
Ritalin ilacının kullanıldığı durumları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Konsantrasyon eksikliği
- Odaklanma problemleri
- Dikkat eksikliği
- Aşırı hareketlilik
- Çalma (kleptomani), saç yolma (trikotillomani) gibi dürtü kontrol bozuklukları
- Gün içinde aşırı uyuma eğilimi
- Kronik yorgunluk
Ritalinin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda kullanılması; beyin kimyasallarını etkileyerek dürtüsel davranışların ve aşırı hareketliliğin azaltılmasına, dikkatin (dikkat süresinin) ve odaklanmanın artırılmasına yardımcı olur. Bununla birlikte beynin normalin altında çalışan belli bölgelerindeki aktivitesini hızlandırır. Bu rahatsızlığa sahip 6-18 yaş grubu çocuklarda, ergenlerde ve yetişkinlerde çeşitli terapi yöntemlerine ek olarak ritalin kullanımı doktor tarafından reçete edilir.
Ritalin’in Yan Etkileri Nelerdir?
Kullandığımız her ilaçta olduğu gibi ritalin kullanımının da bazı olası yan etkileri vardır. Ritalin kullanımında ortaya çıkabilecek yan etkilere değinmeden önce ritalinin birçok ilaca oranla son derece az yan etkilere sahip olduğunu ve kullanan her kişidebu yan etkilerin ortaya çıkmadığını belirtebiliriz. Yapılan araştırmalarda ritalin kullanımının yol açtığı en sık yan etkilerin uykusuzluk, iştah azalması, karın ağrısı, irritabilite (kolay sinirlenme), baş ağrısı ve kilo kaybı olduğu ortaya çıkmıştır. Düzensiz kalp atışları, ani ruh hali değişiklikleri, yüksek tansiyon ve taşikardi de ritalin kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan yan etkiler arasında yer alır.
Belirttiğimiz yan etkilerin şiddeti artıyorsa ve ya geçmiyorsa doktorunuzu bilgilendirmeniz son derece önemlidir. Bu belirtiler:
- Sinirlilik hali
- Uykuya dalma ve ya uykuyu sürdürmede zorluk
- Baş dönmesi
- Mide bulantısı
- Kusma
- İştah kaybı
- Kilo kaybı
- Şiddetli karın ağrısı
- İshal
- Göğüste ağrılı yanma hissi
- Ağız kuruluğu
- Baş ağrısı
- Kas gerginliği
- Uyuşukluk
- Vücudun bir bölümünün kontrol edilemeyen hareketi
- Huzursuzluk hissi
- Terleme
- Sırt ve bel ağrısı
Ritalin’in Kullanım Alanları Nelerdir?
Ritalinin etken maddesi metilfenidat, beyinde sinir sistemini uyarıcı bir etkiye sahiptir. Beyinde merkezi sinir sisteminin uyarılması ile sinir siteminde meydana gelen iletişimsizlik ve ya bozulma nedeni ile ortaya çıkan psikolojik problemleri ortadan kaldırabilmek daha kolay bir hale gelecektir. Ritalin, beyinde normalden daha az çalışan bölgelerin çalışmasını da destekleyerek bu anlamda aktif görev alır.
Ritalin, sinir sisteminde meydana gelen kopuk iletişim kaynaklı pek çok rahatsızlığın tedavisinde kullanılır. Ritalinin kullanım alanları şöyledir;
• Narkolepsi: Narkolepsi, bireylerin gün içerisinde anormal bir şekilde aşırı uykulu olması ve sürekli olarak gün içerisinde belirli sıklıklarda uykuya dalması durumudur. Narkolepsi bir uyku bozukluğu olarak nitelendirilir. Narkolepsiye sahip olan bireyler, gün içerisinde uyanık kalmakta son derece zorlanırlar ve iş, okul gibi uyanık kalmaları gereken yerlerde kontrolsüzce uykuya dalabilirler.
• Dikkat dağınıklığı ve hiperaktivite: Çocuklarda sıklıkla görülen psikolojik bir problemdir. Dikkat dağınıklığı ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar, dikkatlerini belirli bir şeye odaklamakta ve bu dikkatlerini sürdürmekte zorlanırlar. Bu rahatsızlığa sahip çocuklar belirli bir yerde uzun bir süre boyunca sabit durmakta da zorlanırlar ve kendilerini bu anlamda kontrol edemezler.
• Odaklanma problemleri: Odaklanma problemi yaşayan bireyler; yaptıkları işe, bulundukları ortama ve duruma odaklanmakta güçlük çekerler.
• Dürtü bozukluğu: Dürtü bozukluğuna sahip bireyler, kendilerine ya da çevrelerindeki kişilere zarar verecek bir şey yapmalarını engelleyemezler. Dürtü bozukluğu yaşayan bireyler, yaptıklarının kötü bir şey olduğunu fark etseler bile bunu kontrol edemezler. Dürtü bozukluğu; problemli cinsel davranışlar, hırsızlık, alkol ve madde bağımlılığı, alışveriş bağımlılığı, saç ve kıl yolma, sürekli ateşle oynama gibi davranışlar ile kendini gösterir.
• Kronik yorgunluk: Kronik yorgunluk, bireylerin dinlenmelerine rağmen kendilerini sürekli yorgun ve bitkin hissetmesi durumudur. Kronik yorgunluğa sahip kişiler uyandıklarında dahi kendilerini yorgun ve halsiz hissederler.
Tüm bu durumlarda psikoterapi süreci ile birlikte doktor gözetiminde ritalin desteğinden de yararlanılabilir.
Bu yazımızda merkezi sinir sistemi üzerinde uyarıcı bir işleve sahip olan ritalin kullanımından, olası yan etkilerinden ve ritalinin kullanım alanlarından bahsettik. Keyifli okumalar dileriz.
İlginizi Çekebilir: Tersine Mühendislik Nedir?
İçerik hizmetlerimiz için iletişime geç!. Gençliğin gücüyle firmalara değer katma arzusuyla..
