Gençlere değer katacak içeriklere Google Haberler'den abone olmak ister misiniz?.Google Haberlere Abone Ol. Gençliğe değer katma arzusuyla..
Sanat yüzyıllardır insanların kendilerini ifade ettikleri ve aynı zamanda diğer insanlara hitap ettikleri bir alan olmuş, bizimle yaşamış ve yaşayacaktır. Az önce de belirttiğimiz gibi kimileri sanatı kendini ifade etmek için kullanmış; doğayı, içindeki bulunduğu toplumu, kendi değer ve hislerini dışarıya yine kendince bir üslupla aktarmıştır. Bunu yaparken herhangi bir bilgilendirme amacı taşımamış sadece kendi özgünlüğünü ve yaratıcılığını ortaya koymuştur. Yani sanat için sanat yapmış, sanatını ortaya koyarken sanat yapmak, özgün bir eser koymak harici bir amaca hizmet etmemiştir. Bir de sanatı topluma ulaşmak, toplumu bilgilendirip ilerletmek için araç olarak görenler olmuştur tarihte. Tahmin edileceği gibi onlar sanat yapmayı aynı zamanda sanat aracılığıyla insanları bilgilendirmek amaçlı da kullanmışlardır. İşte bu iki farklı sanat kullanımı bizleri sanatın sanat için mi yoksa toplum için mi yapılması gerektiği konusunda bir tartışmaya götürmüştür. Yazımızın ana başlığına geçmeden önce, bunun felsefi bir tartışma olduğunu yani sorunun aslında cevaptan daha önemli olduğunu belirtmekte fayda var. Çünkü bu sorunun kesin bir cevabını vermek pek de mümkün değil…
Sanat Sanat İçindir
Evet halihazırda yazımızın konusu olan noktaya geldik. Eğer siz de zaman zaman sanata dair sohbetler yapıyorsanız en çok karşılaştığınız sorulardan biridir ‘’peki sanat sanat için midir abi?’’ sorusu. İşte bu yazımızda inceleyeceğimiz şey de bu. Peki ama ne demek bu sanat için sanat? Sanatı toplumu yahut onun bir kesimini bilgilendirmek amaçlı kullanmayan, onu her türlü didaktik, pragmatist ve ahlaki görevlerden arındırarak kullanmaya denir. Yani sanatın tamamen estetik ve güzellik yargılarına hitap etmesi gerektiğini savunan, sanatın yalnızca bu şekilde ilerleyebileceğine inanan bir düşüncedir. ‘’Sanat sanat içindir’’ ya da ‘’ sanat için sanat’’ sloganı dilimize Fransızca bir slogan olan ‘’I’art pour I’art’’ cümlesinden çevrilmiştir. I’art pour I’art terimi ilk kez Théophile Gautier tarafından (1811-72) yazdığı bir önsözde slogan olarak kullanıldı. Fakat Gautier bu terimi ilk kullanan kişi değildi, bu terimi daha önce Benjamin Constant ve Edgar Allan Poe da kullanmıştı. Peki sanat için sanat görüşü tamamen sanatçıya mı özgü, onların hedef kitlesi yahut hitap ettikleri bir sınıf yok mu? Tabi ki var. Sanatı toplumu bilgilendirmek için yapanların hedef kitlesi nasıl ki toplumun aşağı sınıfıysa sanatı sanat için yapanların hedef kitlesi de elitler ve burjuvalardır. En büyük sanat severlerin çoğunlukla üst burjuvalardan çıkması tesadüf değildir. Sahip olunan maddi rahatlık dolayısıyla sanata daha fazla vakit ayırabilirler, bu yüzden sanata dair fikirleri toplumun orta ve üst sınıflarına nazaran daha yüksektir. Hatta kimi zaman bazı sanat etkinliklerine ev sahipliği dahi yapabilirler. Bu yüzden sanatçının kendisini bu zümreye beğendirmesi hayati önem taşır.
Bunları da beğenebilirsiniz
Sanat Sanat İçindir Görüşünün Dönemi
Sanatı için sanat yapan sanatçılar tarihin her döneminde var olmuşlardır. Bu neden kesin bir tarih vermeyi mümkün görmemekteyiz. Fakat yine de sanat için sanat düşüncesinin daha sesli şekilde dile getirilip, sanat denizine büyük dalgalarla çarptığı modern sanat dönemini ve onun bir uzantısı olan çağdaş sanat dönemini burada spesifik olarak belirtebiliriz.
Sanat Sanat İçindir Akımını Benimseyen Sanat Akımları
Bazı sanat akımlarında sanatın estetik kaygılarla yapıldığında sanat sayılabileceği görüşü sanat akımının ana sloganı olmuş ve akıma bağlı sanatçılar bu yönde eserler vermişlerdir. Aşağıda bunlardan bazılarını belirttik:
- Sembolizm
- Empresyonizm
- Sürrealizm
- Fovizm
- Kübizm
- Parnasizm
- Ekspresyonizm
- Fütürizm
- Pop art
Sanat Sanat İçindir Akımını Benimseyen Yabancı Sanatçılar
Sanatın kendini yeni yeni özgürleştirdiği bir dönem olan modern sanat döneminin birçok sanatçısı bu görüşte eserler vermişlerdir. Bu sanatçılar sanatı topluma ulaşmak yer
- Gustav Klimt
- Gustave Moreau
- René Magritte
- Max Ernst
- Marc Chagall
- Andy Warhol
- Richard Hamilton
- Roy Lichtenstein
- Henri Matisse
- Mark Rothko
Bu isimler arasında Andy Warhol büyük bir öneme sahiptir. Çünkü yukarıda belirttiğimiz elitist görüşler çerçevesinde kendisi ‘’Pop Art’’ akımını kurmuştur. Dolayısıyla bu durum bir sınıfsal ayrıma yol açmış, sanatı anlamak için bir sanat bilgisine ihtiyaç duyulmaya başlanmıştır. Herkesin bu imkanı bulamamasını göz önüne alırsak sanat eğitimi alacak maddi rahatlığa ve zamana sahip olan elitler, bu tür sanatsal çalışmaları deneyimleyebilme fırsatı edinmişlerdir.
Türk Edebiyatında Sanat Sanat İçindir Anlayışını Benimseyen Gruplar ve Sanatçılar
Türk edebiyatında en yoğun üslupçuluk ve estetik kaygı Osmanlı dönemindeki divan edebiyatında görülmüştür. Keza bu dönemde sanat yine yüksek zümrelerce ilerletildiğinden bu akıma ayrıca saray edebiyatı da denmiştir. Fakat ayrıca belirtelim ki Türk edebiyatı ve sanatı 19. ve 20. Yüzyıllarda diğer pek çok alanda olduğu gibi çok zor günler yaşamıştır. Gerek yoksulluk, gerek savaş, gerekse toplumun içinde bulunduğu durum, sanatın gelişmesine ve sanatçının eser üretmesine pek fazla imkan vermemiştir. Yine de bu zorluklara rağmen sanatı sanat için yaparak ülkemizde sanatı geliştiren ve ilerleten, bizlere sanatın en karanlık dönemlerde bile parlayabileceğini gösteren şairler, yazarlar ve bazı gruplar ortaya çıkmıştır. Bu sanatçı ve grupların bazıları şunlardır:
Gruplar
- Tanzimatçılar (2. Dönem)
- Serveti fünuncular
- Fecri aticiler
- Divan Edebiyatı Sanatçıları
- İkinci Yeniciler
- Öz
Sanatçılar
- Fuzuli
- Baki
- Nedim
- Edip Cansever
- Küçük İskender
- Cemal Süreya
- Turgut Uyar
İlginizi Çekebilir: Edebiyat Ne Demek?
İçerik hizmetlerimiz için iletişime geç!. Gençliğin gücüyle firmalara değer katma arzusuyla..
