Gençlere değer katacak içeriklere Google Haberler'den abone olmak ister misiniz?.Google Haberlere Abone Ol. Gençliğe değer katma arzusuyla..
Sarkastik Nedir?
Gündelik kullanımda pek az rastlanan bir kelimedir “sarkastik”. Halk dilinde pek görülmeme sebebinin en başında kelimenin TDK sözlükleri ve sitesinde bir karşılığının olmamasıdır. Bundan dolayı entelektüel insanların yabancı kelimeden dilimize uyarlamış ve kullanmış olmasından dolayı süre gelen bir sıfattır. Şimdi sizlerle günümüzden, bildiğimiz en eski türetildiği zamana doğru kelimemiz ile bir yolculuk yapalım.
Sarkastik’in Kökeni
Sarkastik kelimesi Türkçe’de “acıtıcı bir şekilde alay eden” anlamına gelir diyebiliriz. Fransızca “sarcastique” sözcüğünden alıntıdır ve genel olarak aynı anlamda kullanılmıştır. Bu Fransızca sözcük ise aslında Latince “sarcasmus” kelimesinden türetilmiştir. “Dişiyle et koparma, acı söz söyleme” anlamlarına gelmektedir. Bu sözcük Yunanca “sarázō” sözcüğünden türemiştir. “Köpekler gibi ısırarak et koparmak” anlamına gelmektedir. En son ise bu kelimeninde Eski Yunanca bir sözcükten türetildiği bilinmektedir. Sárks yani “et” sözcüğünden türetilmiştir.
Bunları da beğenebilirsiniz
Sarkastik kelimesi, sarkzm sıfatını “eyleme geçiren kişi” anlamına gelmesi çok daha doğru bir kullanım olur. Sarkzm, çaktırmamaya çalışarak karşı tarafın canını acıtma arzusu ya da onunla alay etme arzusunu barındıran sıfattır. Sarkastik ise karşısında bulunan insan ya da insanlara karşı bu sıfata uygun olarak davranan kişidir. Türkçe de bulunan kinaye, istihza, taşlama ya da tariz gibi kelimelerle benzerliği vardır ancak bu kelime kendine has bir gaddarlık barındırmaktadır. İroni ise sarkastiklerin en çok kullandıkları silahtır.
Sarkastik Hakkında Düşüncem
Düşüncelerimi örnekler üzerinden devam ederek anlatmak istiyorum.
Sabah acele ile işe gelmek zorunda kalmış ve kılık kıyafetine özenememiş bir iş arkadaşına karşı “tarzın resmen yeni modaya çok uymuş, saç şeklini kuaförüme gösterip aynı tarzı yapmasını isteyeceğim, sabah saatler harcamış olmasın” gibi ironik yorumları yapması masum bir şaka gibi gözükebilir ancak o anda orada bulunan birisine karşı hisleri bulunduğu bilinen kişinin yanında yapılmasıdır. Bu yapılan eylemden zevk alınması ile sarkastik kişinin sarkazm seviyesini arttırdığından zevk aldığını görürüz. Neticede insan farkında olmadan ya da istemeden de “ironi” yapabilir ama “sarkastik” olmak için kesinlikle niyet etmek, muhatabının canını yakmak için kasten sözlerle diş geçirmek gerekiyor.
Sarkastikler aslında sadece sözcükler ile değil beden dili ve mimiklerle de sarkazme uygun davranabilirler. Sözcüklerle anlatmak gerekirse, bir arkadaş ya da insan topluluğu içinde konuşan kişinin sözlerine karşın el kol ve yüz hareketleriyle alaycı küçümser tavırlar sergilemektir. Bu tavırları konuşan kişinin görmeyeceği şekilde dinleyicilere karşı yapması ve bundan yüksek derece de zevk alması ise başka bir örnek oluşturur.
Sarkastik kişiler incelendiği zaman karşımıza aslında zeki insanlar çıkmaktadır. Bunu düşünme sebebim ise bir olay karşısında hızlıca kavrama ve duruma uygun şekilde karşılık vermek zeka gerektirecek bir durumdur. Bunu günümüzde daha çok karşımızda bulunan kendince seçilmiş hedefe karşı sarkazm tutumunu sergilerken izleyici insanları güldürebilirler. Yalnızca acı ve utanç verici değil bir de haz duyan bir duruma dönüşmüştür günümüzde.
Sosyal medyada “troll” olarak nitelendirilen ve bir insanı rezil ederken başka birçok insanı güldürmeye çalışmak, bundan para ve haz kazanmakta bence bir tür sarkastik kişiliktir. Bu insanlar okuyan, gezen, araştıran ve bulunduğu çevreyi kavrayabilen kişilerdir. Sahip oldukları bu akıl ile kendilerince başka insanların üzerinden haz alarak yaşamlarını sürmektedirler. Ancak komik kişilikler ile karıştırmamak gerekir. Çünkü onların istedikleri karşı tarafın utancından beslenmek değildir.
Bütün bu durumlar günümüzde aslında kendilerinin belki de sarkastik birisi olduğunun farkında olmayan ama tam olarak durumlarını karşılayan sıfatın sarkazm olan kişilerin hayatlarında biraz daha başarılı ya da geniş çevresinin olduğunu görebiliriz. Bunun en büyük sebeplerinden birisi sosyal medyada bu tür davranışlara karşı verdiğimiz olumlu tepki sonunda oluşmaktadır. Bu tepkiler sonunda popüler olmak adına sarkazm eğilimi gösteren insanları çoğaltmaktadır.
Daha önce defalarca gördüğünüz, denk geldiğiniz ama tanımını tam olarak bir kelime ile karşılayamadığınız davranışların aslında hangi sıfat ve kavramla karşılayabilecek olduğunu öğrendiniz belki bu yazıyı okuduğunuz zaman. Çevrenizde benzer tutumu sergileyen kişileri görebilirsiniz, sosyal medya da takip ediyor olabilirsiniz hatta. Bu kişilere özenip aynı tutumları sergileyebilirsiniz. Ancak şunu kendimce söylemek isterim ki sarkzm kesinlikle özenilmesi gerek bir sıfat değil aksine uzak durulması gereken bir sıfattır. Hayatın tadına daha güzel davranışlarla da varabiliriz.
Psikoloji de Sarkazm | Sarkastik Kişi Olduğunu Düşündüğüm Ünlüler
- Huysuz Virjin
- İlber Ortaylı
- Gregg Popovich
Huysuz Virjin olarak tanıdığımız Seyfi Dursunoğlu’nu ilk örnek olarak gösterebilirim. Herkes, söylemlerini ve şakalarını gülerek karşılıyor olsa dahi içerik olarak bakıldığı zaman normal hayatımızda karşılıklı olarak kullansak tartışma ya da kırgınlığa sebep olabilecek kelimeler kullanıyordu. “Komedi için ya da mizah amaçlı yapılmıştı” diyebilirsiniz. Ancak bizim kültürümüzde orta oyunu ve meddahlarımızdan bu yana süregelen espiri ve komedi anlayışımızda devlet ya da hükümeti eleştirirken kullanılan diller sert olabiliyordu. Ancak hiçbir zaman halkın üzerinde bu dil kullanılmıyordu. Huysuz Virjin gibi karakterler aslında hoş karşılanmayacak dili kullanarak bir noktadan sonra kendisini tatmin etmek için sartastik kişilik olarak kullanmaya devam etmişlerdir.
Alanında çok önemli bir isim olan ve ülkemiz için birçok çalışma yapmış kişi İlber Ortaylı da sartastik ünlülerimizin içinde olduğunu düşünüyorum. Söyledikleri yanlış mı ya da hatalı olan ne var diye düşünebilirsiniz. Ancak yazdığı bazı kitapları ve katıldığı programlarda “Öncelikle şu çalışmaları yapmanız bu şekilde dil öğrenmeniz gerek” gibi cümlelerin ardından “bunların hepsini ben yaptım” diyerek öğüt vererek ego tatminini de yapıyordu. Bunun ne alakası var diyeceksiniz. Egosu ve çalışması bir noktadan sonra sartastik kişide ki zeki kavramı oturtup, karşıda ki kişiye “çok cahilsin keşke ölsen” gibi cümlelere yol açmış oluyor. Duyduğumuz zaman bizlerin güldüğümüz ama aslında bunu duyan kişi de oluşan kötü duygulardan haz alan İlber Ortaylı olmuş oluyor sonuç olarak.
Son olarak vermek istediğim ünlü ise Gregg Popovich olacak. İsmini ilk defa duyanlar için kısa bir bilgi vereceğim. Amerikan basketbol ligi takımlarında antrenörlük yapan bir isimdir kendisi. Yapılan basın toplantılarında karşı takım oyuncuları hakkında soru yöneltildiği zaman hiç tanımıyorcasına “o kim” gibi sözleri ile mutluluk yaşan bir isimdir. Başka bir örneği ile ayın koçu seçildiği toplantıda “eğer araba vermiyorlarsa umurumda değil” gibi açıklamaları olmuştur. “Bunda ne var? Başarısını konuşturmuş.” diye düşünebilirsiniz ama unutmayın ki kelime anlamında zaten bunun nedeni açıklamıştım.
Bu yazımda sizlere sarkastik düşünce, sarkazm nedir ve neden kullanılır? Bunlardan bahsettim. Okuduğunuz için teşekkür ederim. Beni takip ederek gelecek başka yazılarım için bildirim / mail alabilirsiniz.
Sarkastik Ne Demek için Sıkça Sorulan Sorular
Sarkastik nedir?
Sarkastik kelime anlamıyla alaycı anlamına gelmektedir.
Sarkastik Türkçe bir kelime mi?
Sarkastik kelimesi Fransız kökenli sarcastique kelimesinden gelmektedir.
Sarkazm yapmak ne demek?
Sarkazm yapmak demek, cümlenin ilk sözü ile son sözünün birbiriyle çelişmesi yani alay edilmesi anlamında kullanılır.
Sarkastik üslup nedir?
Sarkastik üslup, içeriğin yazı dilinin alaycı bir dille yazılmasına denir.
Sarkastik kişilik nedir?
Sarkastik kişilik, kişinin karakterinin alaycı bir tavıra bürünmesine verilen addır.
İlginizi Çekebilir: Amerikan Kültürü ve Edebiyatı Okumak
İçerik hizmetlerimiz için iletişime geç!. Gençliğin gücüyle firmalara değer katma arzusuyla..
